Czym jest samotność w starszym wieku?
Według psycholog Konstancji Orzechowskiej, samotność wśród seniorów jest coraz bardziej zauważalnym i niepokojącym zjawiskiem. Jak tłumaczy:
- Zjawisko to jest dość powszechne, co wynika z różnych przyczyn. Niektóre z nich to miejsce zamieszkania; stopień, w jakim starsza osoba ma możliwość kontaktu z innymi ludźmi, ale też jakość tych kontaktów.
Do najczęstszych przyczyn samotności osób starszych należą m.in.:
- ograniczone możliwości kontaktu z innymi,
- marginalizacja społeczna,
- trudna sytuacja finansowa,
- pogarszający się stan zdrowia,
- brak bliskich osób,
- trudność w nawiązywaniu nowych relacji.
Samotność a zdrowie psychiczne i fizyczne seniorów
Jak zauważa Konstancja Orzechowska, badania naukowe wskazują, że izolacja społeczna i poczucie samotności mają poważne konsekwencje zdrowotne. Samotność u seniorów jest ściśle związana z pogorszeniem zdrowia psychicznego – przede wszystkim z depresją.
Osoby starsze doświadczające samotności często mają również problemy ze snem, co dodatkowo wpływa na ich ogólne samopoczucie. Długotrwała izolacja może prowadzić do apatii, obniżenia odporności, a nawet skrócenia życia.
Jak radzić sobie z samotnością? Praktyczne wskazówki
Choć samotność w starszym wieku jest realnym problemem, można skutecznie jej przeciwdziałać. Psycholog Konstancja Orzechowska zwraca uwagę na konieczność utrzymywania aktywności społecznej i fizycznej:
- Niezwykle istotne jest, aby osoby starsze podejmowały różnego rodzaju aktywności wiążące się z kontaktem z innymi osobami, szczególnie po przejściu na emeryturę.
Oto kilka sprawdzonych sposobów na ograniczenie samotności:
Rozwijanie pasji i zainteresowań
Seniorzy mogą dołączyć do klubów książki, uczestniczyć w warsztatach artystycznych, zajęciach tanecznych czy spotkaniach integracyjnych. Tego typu aktywności dają możliwość poznania nowych ludzi i budowania relacji.
Aktywność fizyczna
Regularne spacery, nordic walking, pływanie czy nawet umiarkowane ćwiczenia w domu pozytywnie wpływają nie tylko na ciało, ale też na psychikę. Ruch zwiększa poziom endorfin i przeciwdziała depresji.
Wolontariat i działania społeczne
Włączanie się w działania na rzecz lokalnej społeczności daje poczucie sensu i przynależności. Wolontariat może być również źródłem satysfakcji i nowych znajomości.
Trening poznawczy
Ćwiczenia umysłowe – np. krzyżówki, gry logiczne czy nauka nowych rzeczy – wspomagają funkcjonowanie poznawcze i mogą stanowić źródło codziennej radości.
Bliskość na odległość – nowoczesne technologie w służbie seniorom
Nowoczesne technologie mogą pomóc w utrzymywaniu kontaktu z rodziną i przyjaciółmi. Korzystanie z wideo rozmów, komunikatorów internetowych czy portali społecznościowych staje się coraz bardziej popularne również wśród osób starszych.
- Dzięki nowym technologiom możliwe jest zmniejszenie poczucia osamotnienia – podkreśla Konstancja Orzechowska.
Seniorzy mogą w prosty sposób rozmawiać z bliskimi, nawet jeśli dzielą ich setki kilometrów.
Wsparcie psychologiczne dla seniorów
Kiedy samotność staje się przytłaczająca, warto skorzystać z pomocy specjalisty. Psycholog może pomóc seniorowi odzyskać pewność siebie i wskazać drogi wyjścia z izolacji.
- Pomoc psychologiczna może zawierać w sobie pracę nad doskonaleniem umiejętności społecznych, a także nad poczuciem własnej wartości i zmniejszeniem poczucia bycia niepotrzebnym – zachęca Konstancja Orzechowska.